Trên Thế Giới Có Bao Nhiêu Chủng Tộc – Đặc Điểm Của Chủng Tộc Ơ-Rô-Pê-Ô-It

Content

Trên thế giới có bao nhiêu chủng tộc

Vào thế kỉ 20, khoa học tin rằng dân số loài người có thể được phân thành các chủng tộc. Thuật ngữ phân biệt chủng tộc là một danh từ miêu tả trạng thái phân biệt chủng tộc, tức là theo dõi niềm tin rằng dân số loài người dân hoàn toàn có thể hoặc nên được phân loại thành những chủng tộc với năng lực và khuynh hướng khác biệt, từ đó có thể thúc đẩy một hệ tư tưởng chính trị trong số đó quyền và độc quyền là phân phối khác nhau dựa vào nhiều chủng loại chủng tộc. Nguồn gốc của từ gốc “chủng tộc” không rõ ràng. Các nhà ngôn từ học thường chấp thuận đồng ý rằng nó đến với ngôn từ tiếng Anh từ tiếng Pháp trung cổ, nhưng không còn thỏa thuận hợp tác nào như vậy về kiểu cách nói chung nó đi vào những ngôn từ gốc Latinh. Một yêu cầu gần đây rằng nó có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập ra, nghĩa là “người đứng đầu, bắt đầu, nguồn gốc” hoặc Hebrew Rosh, trong đó có một ý nghĩa tương tự.[9] Các nhà kim chỉ nan chủng tộc bắt đầu thường giữ quan điểm rằng một số ít chủng tộc kém hơn những người khác và do đó họ tin rằng sự đối xử độc lạ của những chủng tộc là hoàn toàn hợp lý.[10][11][12][13] Những kim chỉ nan ban đầu hướng dẫn những giả định nghiên cứu khoa học giả; những nỗ lực tập thể để xác lập rất đầy đủ và hình thành những giả thuyết về sự việc độc lạ chủng tộc thường được gọi là phân biệt chủng tộc khoa học, mặc dầu thuật ngữ này là một cách hiểu sai, do không còn bất kể khoa học trong thực tiễn nào ủng hộ những yêu sách.

Ngày nay, hầu hết những nhà sinh vật học, nhà nhân chủng học và nhà xã hội học khước từ phân loại chủng tộc theo một số tiêu chí đơn cử hơn và/hoặc có thể kiểm chứng bằng thực nghiệm, như địa lý, dân tộc bản địa hoặc lịch sử vẻ vang của chế độ nội sinh.[14] Cho đến nay, có không nhiều nếu không muốn nói là rất ít bằng chứng trong nghiên cứu bộ gen của con người chỉ ra rằng chủng tộc có thể được định nghĩa theo cách có ích trong việc xác định phân loại di truyền của con người.[15][16][17]

Một mục trong (2008) định nghĩa chủ nghĩa phân biệt chủng tộc là “một thuật ngữ sớm hơn phân biệt chủng tộc, nhưng giờ đây chủ yếu thay thế sửa chữa nó”, và trích dẫn thuật ngữ “phân biệt chủng tộc” trong trích dẫn năm 1902.[18] Từ điển tiếng Anh Oxford sửa đổi trích dẫn thuật ngữ “phân biệt chủng tộc” rút ngắn trong một trích dẫn từ thời điểm năm sau, 1903.[19][20] Nó được định nghĩa tiên phong bởi Từ điển tiếng Anh Oxford (ấn bản 2, 1989) là “[ông] nhận định rằng đặc thù và năng lực đặc biệt của con người được quyết định bởi chủng tộc”; cùng một từ điển gọi chủ nghĩa phân biệt chủng tộc là một từ đồng nghĩa của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc: “niềm tin vào sự tiêu biểu vượt trội của một chủng tộc cụ thể”. Vào cuối Thế chiến II, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc đã có cùng một ý nghĩa siêu quyền lực tối cao trước kia gắn sát với chủ nghĩa phân biệt chủng tộc: chủ nghĩa phân biệt chủng tộc hiện ý niệm phân biệt chủng tộc, siêu quyền chủng tộc và một mục tiêu có hại. (Thuật ngữ “hận thù chủng tộc” đã và đang được sử dụng bởi nhà xã hội học Frederick Hertz vào cuối trong năm 1920.)

Như lịch sử của nó chỉ ra, việc sử dụng thông dụng từ phân biệt chủng tộc là tương đối gần đây. Từ này được sử dụng thoáng rộng trong quốc tế phương Tây vào trong thời hạn 1930, khi nó được sử dụng để diễn đạt hệ tư tưởng chính trị xã hội của chủ nghĩa phát xít, coi “chủng tộc” là một đơn vị chức năng chính trị được đưa ra một cách tự nhiên.[21] Người ta thường đồng ý chấp thuận rằng phân biệt chủng tộc sống sót trước khi đúc từ, nhưng không còn một thỏa thuận hợp tác rộng rãi về một định nghĩa duy nhất về phân biệt chủng tộc là gì và không hẳn là gì.[10] Hôm qua, một số học giả phân biệt chủng tộc thích sử dụng các khái niệm trong racisms số nhiều, để nhấn mạnh nhiều hình thức không giống nhau của nó rất khó dàng rơi vào một trong những định nghĩa duy nhất. Họ cũng nhận định rằng những hình thức phân biệt chủng tộc không giống nhau đã diễn đạt các giai đoạn lịch sử vẻ vang và khu vực địa lý khác nhau.[22] Garner (2009: tr. 11) tóm tắt những định nghĩa không giống nhau về phân biệt chủng tộc và xác định ba yếu tố phổ biến có trong các định nghĩa về phân biệt chủng tộc. Đầu tiên, một mối quan hệ quyền lực tối cao lịch sử, phân cấp giữa những nhóm; thứ hai, một tập hợp những ý tưởng (một ý thức hệ) về sự việc khác biệt chủng tộc; và, thứ ba, hành vi phân biệt đối xử (thực hành).[10]

Luật pháp[sửa | sửa mã nguồn]

Mặc dù nhiều vương quốc trên toàn thế giới đã trải qua luật tương quan đến chủng tộc và phân biệt đối xử, công cụ nhân quyền quốc tế quan trọng tiên phong do Liên Hợp Quốc (UN) phát triển là Tuyên ngôn Nhân quyền (UDHR),[23] được Hoa Kỳ thông qua Đại hội đồng quốc gia năm 1948. UDHR nhận ra rằng nếu mọi người được đối xử với nhân phẩm, họ nhu yếu những quyền kinh tế, các quyền xã hội bao gồm giáo dục và các quyền tham gia văn hóa và chính trị và tự do dân sự. Nó cũng nói thêm rằng mọi người đều sở hữu quyền “không phân biệt bất kể loại nào, chẳng hạn như chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo, chính trị hoặc quan điểm khác, nguồn gốc vương quốc hoặc xã hội, tài sản, nơi sinh hoặc địa vị khác”.

LHQ không định nghĩa “phân biệt chủng tộc”; tuy nhiên, nó định nghĩa “phân biệt chủng tộc”. Theo Công ước quốc tế của Liên hợp quốc năm 1969 về xóa khỏi mọi hình thức phân biệt chủng tộc,[24]

Thuật ngữ “phân biệt chủng tộc” có nghĩa là bất kể sự phân biệt, loại trừ, hạn chế hoặc ưu tiên dựa trên chủng tộc, màu da, dòng dõi hoặc nguồn gốc quốc gia hoặc dân tộc bản địa có mục đích hoặc tác động của việc vô hiệu hóa hoặc làm giảm sự công nhận, hưởng thụ hoặc tập thể dục bước đi, về quyền con người và những quyền tự do cơ bản trong chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa truyền thống hoặc bất kỳ nghành nghề dịch vụ nào khác của đời sống công cộng.

Trong Tuyên bố của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) năm 1978 của Liên Hợp Quốc (Điều 1), Liên Hợp Quốc tuyên bố: “Tất cả loài người thuộc về một loài duy nhất và có nguồn gốc từ một CP chung. Họ được sinh ra bình đẳng về nhân phẩm và quyền lợi và tổng thể tạo ra một phần không hề thiếu của nhân loại. ” [25]

Định nghĩa của Liên Hợp Quốc về phân biệt chủng tộc không tạo ra sự độc lạ giữa phân biệt đối xử dựa vào sắc tộc và chủng tộc, một phần vì sự khác biệt giữa hai bên là yếu tố tranh luận giữa những học giả, gồm có cả những nhà nhân chủng học.[26] Tương tự, theo luật của Anh, cụm từ nhóm chủng tộc nghĩa là “bất kỳ nhóm người nào được xác định theo tham chiếu đến chủng tộc, màu da, quốc tịch (bao gồm cả quốc tịch) hoặc nguồn gốc dân tộc hoặc quốc gia”.[27]

Ở Na Uy, từ “chủng tộc” đã bị xóa khỏi luật pháp vương quốc tương quan đến phân biệt đối xử vì việc sử dụng cụm từ này được xem là có vấn đề và phi đạo đức.[28][29] Đạo luật chống phân biệt đối xử của Na Uy cấm phân biệt đối xử dựa trên sắc tộc, nguồn gốc quốc gia, dòng dõi và màu da.[30]

Khoa học xã hội và hành vi[sửa | sửa mã nguồn]

Các nhà xã hội học, nói chung, công nhận “chủng tộc” là một cấu trúc xã hội. Điều này còn có nghĩa là, mặc dù những khái niệm về chủng tộc và phân biệt chủng tộc dựa vào những đặc điểm sinh học hoàn toàn có thể quan sát được, bất kỳ Tóm lại nào được rút ra về chủng tộc trên cơ sở những quan sát này đều bị tác động ảnh hưởng nặng nề bởi những hệ tư tưởng văn hóa. Phân biệt chủng tộc, như một ý thức hệ, sống sót trong một xã hội ở cả Lever cá thể và thể chế.

Trong khi hầu hết những nghiên cứu và nghiên cứu về phân biệt chủng tộc trong suốt nửa thế kỷ qua đã tập trung vào “phân biệt chủng tộc trắng” trong quốc tế phương Tây, những ghi chép lịch sử về thực tiễn xã hội dựa trên chủng tộc hoàn toàn có thể được tìm thấy trên toàn cầu.[31] Do đó, phân biệt chủng tộc có thể được định nghĩa thoáng rộng để bao hàm những định kiến và hành vi phân biệt đối xử cá thể và nhóm dẫn đến lợi thế về vật chất và văn hóa truyền thống được trao cho đa phần hoặc một đội nhóm xã hội thống trị.[32] Cái gọi là “phân biệt chủng tộc trắng” tập trung vào những xã hội trong số đó dân số da trắng chiếm hầu hết hoặc nhóm xã hội thống trị. Trong những nghiên cứu và điều tra về các xã hội đa số da trắng này, tổng hợp các lợi thế về vật chất và văn hóa thường được gọi là ” đặc quyền da trắng”.

Quan hệ chủng tộc và chủng tộc là những nghành nghề dịch vụ nghiên cứu điển hình nổi bật trong xã hội học và kinh tế. Phần lớn những tài liệu xã hội học tập trung chuyên sâu vào phân biệt chủng tộc trắng. Một số tác phẩm xã hội học sớm nhất có thể về phân biệt chủng tộc đã được gật đầu bởi nhà xã hội học W. E. B. Du Bois, người Mỹ gốc Phi tiên phong lấy bằng tiến sĩ từ Đại học Harvard. Du Bois đã viết, “vấn đề của thế kỷ XX là vấn đề của đường màu da.” [33] Wellman (1993) định nghĩa phân biệt chủng tộc là “niềm tin bị trừng phạt về mặt văn hóa, bất kể ý định nào có liên quan, bảo vệ những lợi thế của người da trắng vì vị trí phụ thuộc của thiểu số chủng tộc”.[34] Trong cả xã hội học và kinh tế tài chính học, hiệu quả của những hành vi phân biệt chủng tộc thường được thống kê giám sát bằng sự bất bình đẳng về thu nhập, của cải, giá trị ròng và khả năng tiếp cận những tài nguyên văn hóa truyền thống truyền thống khác (như giáo dục), giữa những nhóm chủng tộc.[35]

Trong xã hội học và tâm lý học xã hội, truyền thống chủng tộc và việc mua lại bản sắc đó, thường được sử dụng như một biến số trong điều tra và nghiên cứu phân biệt chủng tộc. Tư tưởng chủng tộc và truyền thống chủng tộc ảnh hưởng tác động đến nhận thức của cá thể về chủng tộc và phân biệt đối xử. Cazenave và Maddern (1999) định nghĩa phân biệt chủng tộc là “một mạng lưới hệ thống độc quyền nhóm ‘dựa trên chủng tộc’ hoạt động ở mọi Lever xã hội và được tổ chức triển khai bởi một hệ tư tưởng phức tạp về uy quyền của màu da/chủng tộc. Tính trung tâm chủng tộc (mức độ mà một nền văn hóa cổ truyền truyền thống nhận ra truyền thống chủng tộc của cá nhân) có vẻ như ảnh hưởng tác động đến hơn cả độ phân biệt đối xử của người trẻ tuổi Mỹ gốc Phi nhận thức trong khi hệ tư tưởng chủng tộc có thể làm ảnh hưởng đến cảm xúc bất lợi của sự việc phân biệt đối xử đó. ” [36] Sellers và Shelton (2003) phát hiện ra rằng quan hệ giữa phân biệt chủng tộc và đau khổ cảm hứng đã được kiểm duyệt bởi hệ tư tưởng chủng tộc và niềm tin xã hội.[37]

Một số nhà xã hội học cũng cho rằng, đặc biệt ở phương Tây, nơi chủ nghĩa phân biệt chủng tộc thường bị trừng phạt tiêu cực trong xã hội, phân biệt chủng tộc đã đổi khác từ một cách trắng trợn sang một bộc lộ ngụy biện hơn về định kiến chủng tộc. Các hình thức phân biệt chủng tộc “mới hơn” (ẩn hơn và dễ phát hiện hơn) – hoàn toàn có thể được xem là được nhúng trong những tiến trình và cấu trúc xã hội – khó khám phá cũng như thử thách hơn. Có ý kiến cho rằng, trong lúc ở nhiều quốc gia, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc công khai minh bạch hoặc ngày càng trở nên cấm kỵ, trong cả trong những những người biểu lộ thái độ rõ ràng bình đẳng, một sự phân biệt chủng tộc ngầm hay ác cảm vẫn được duy trì trong tiềm thức.[38]

Quá trình này đã được điều tra và nghiên cứu rộng rãi trong tâm ý học xã hội như thể các hiệp hội ngầm và thái độ ngầm, một thành phần của nhận thức ngầm. Thái độ tiềm ẩn là những đánh giá xảy ra mà hoàn toàn không còn nhận thức có ý thức đối với một đối tượng thái độ hoặc bản thân. Những nhìn nhận nói chung là thuận tiện hoặc không thuận lợi. Họ đến từ những tác động ảnh hưởng tác động tác động không giống nhau trong kinh nghiệm tay nghề tay nghề cá nhân.[39] Thái độ tiềm ẩn không được xác định một cách có ý thức (hoặc chúng được xác định không chính xác) dấu vết của kinh nghiệm trong quá khứ làm trung gian cho những cảm giác, tâm lý hoặc hành động thuận tiện hoặc bất lợi đối với các đối tượng xã hội.[38] Những cảm giác, suy nghĩ hoặc hành động này còn có ảnh hưởng đến hành vi mà cá thể hoàn toàn có thể không sở hữu và nhận thức được.[40]

Do đó, phân biệt chủng tộc trong tiềm thức có thể ảnh hưởng đến quy trình xử lý hình ảnh của tất cả chúng ta và cách trí óc của chúng ta hoạt động khi chúng ta tiếp xúc với những khuôn mặt có sắc tố khác nhau. Ví dụ, khi nghĩ về tội phạm, nhà tâm lý học xã hội Jennifer L. Eberhardt (2004) của Đại học Stanford cho rằng, “màu đen có tương quan đến tội phạm mà bạn sẵn sàng chuẩn bị lựa chọn ra những đối tượng người dùng người tiêu dùng tội phạm này”.[41] Phơi nhiễm như vậy ảnh hưởng tác động đến tâm lý của chúng ta và chúng có thể gây ra sự phân biệt chủng tộc trong tiềm thức trong hành vi của chúng ta so với người khác hoặc thậm chí còn đối với những đối tượng. Do đó, những tâm lý và hành vi phân biệt chủng tộc hoàn toàn có thể phát sinh từ những khuôn mẫu và nỗi sợ hãi mà chúng ta không sở hữu và nhận thức được.[42]

Trong xã hội toàn thế giới hóa ngày nay, phân biệt chủng tộc (cùng với những giá trị văn hóa, tôn giáo của nhóm) là một số những yếu tố dẫn đến xích míc tâm lý và mất niềm tin lẫn nhau. Đây là môi trường thuận lợi cho việc phát sinh tư tưởng cực đoan và hành vi bạo lực.[43]

Nhân văn[sửa | sửa mã nguồn]

Ngôn ngữ, ngôn từ học và diễn ngôn là những nghành nghề dịch vụ nghiên cứu và điều tra tích cực trong nhân văn, cùng với văn học và nghệ thuật. Phân tích diễn ngôn tìm cách bật mý ý nghĩa của chủng tộc và hành động của rất nhiều kẻ phân biệt chủng tộc trải qua nghiên cứu và điều tra cẩn trọng về kiểu cách thức mà các yếu tố này của xã hội loài người được miêu tả và tranh luận trong những tác phẩm viết và nói. Ví dụ, Van Dijk (1992) xem xét những phương pháp khác nhau trong số đó những diễn đạt về phân biệt chủng tộc và hành vi phân biệt chủng tộc được miêu tả bởi thủ phạm của những hành vi đó cũng như những nạn nhân của chúng.[44] Ông lưu ý rằng lúc các mô tả hành động có ý nghĩa tiêu cực đối với đa số, và đặc biệt quan trọng đối với giới tinh hoa trắng, chúng thường được xem là gây tranh cãi và những diễn giải gây tranh cãi như vậy thường được đánh dấu bằng dấu ngoặc kép hoặc chúng được nghênh đón bằng biểu lộ khoảng chừng cách hoặc nghi ngờ. Cuốn sách được trích dẫn trước đây, Linh hồn của người da đen của WEB Du Bois, đại diện thay mặt cho văn học Mỹ gốc Phi tiên phong mô tả kinh nghiệm của tác giả về phân biệt chủng tộc khi ông đi du lịch ở miền Nam như một người Mỹ gốc Phi.

Nhiều tác phẩm văn học hư cấu của Mỹ đã tập trung chuyên sâu vào những yếu tố phân biệt chủng tộc và “trải nghiệm chủng tộc” màu đen ở Mỹ, bao gồm những tác phẩm được viết bởi người da trắng, như Uncle Tom’s Cabin, To Kill a Mockingbird, và Imitation of Life, hoặc thậm chí còn tác phẩm phi hư cấu Black Like Me. Những cuốn sách này, và những cuốn khác in như chúng, ăn sâu vào cái được gọi là ” câu truyện về vị cứu tinh da trắng trong phim “, trong đó các anh hùng và nữ anh hùng đều là người da trắng mặc dù câu truyện kể về những điều xẩy ra với những nhân vật da đen. Phân tích nội dung của những tác phẩm như vậy hoàn toàn có thể tương phản can đảm và mạnh mẽ với diễn đạt của những tác giả da đen về người Mỹ gốc Phi và kinh nghiệm của mình trong xã hội Hoa Kỳ. Các nhà văn người Mỹ gốc Phi đôi khi được miêu tả trong những nghiên cứu về người Mỹ gốc Phi khi rút lui khỏi những yếu tố chủng tộc khi họ viết về ” độ trắng “, trong lúc những người dân khác xác định đây là một truyền thống văn học của người Mỹ gốc Phi gọi là “văn học của sự việc lạnh nhạt da trắng”, một phần của đa văn hóa nỗ lực để thử thách và phá bỏ quyền lực tối cao da trắng thượng đẳng ở Mỹ.[45]

Sử dụng phổ biến[sửa | sửa mã nguồn]

Theo từ điển, từ này thường được sử dụng để miêu tả định kiến và phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc.[46][47]

Phân biệt chủng tộc cũng hoàn toàn có thể được nói để miêu tả một điều kiện trong xã hội trong số đó một nhóm chủng tộc thống trị được hưởng lợi từ sự áp bức của người khác, cho dù nhóm đó có mong muốn quyền lợi như vậy hay không.[48] Học giả Foucauldian Ladelle McWhorter, trong cuốn sách năm 2009 của mình, Racism and Sexual Oppression in Anglo-America: A Genealogy, đặt ra chủ nghĩa phân biệt chủng tộc hiện đại, tập trung chuyên sâu chuyên sâu vào khái niệm của một nhóm thống trị, thường là người da trắng, ganh đua vì sự thuần khiết và tiến bộ, hơn là hoặc hệ tư tưởng rõ ràng tập trung vào sự áp bức của rất nhiều người không hẳn là người da trắng.[49]

Trong sử dụng phổ biến, như trong 1 số ít cách sử dụng học thuật, ít có sự phân biệt giữa “phân biệt chủng tộc” và ” chủ nghĩa vị chủng”. Thông thường, cả hai được liệt kê cùng nhau là “chủng tộc và dân tộc” trong việc diễn đạt một số hành động hoặc tác dụng có liên quan đến định kiến trong một đội nhóm đa số hoặc nhóm thống trị trong xã hội. Bên cạnh đó, ý nghĩa của phân biệt chủng tộc hạn thường được lồng việc với những lao lý thành kiến, cố chấp, và phân biệt đối xử. Phân biệt chủng tộc là một khái niệm phức tạp hoàn toàn có thể tương quan đến những từ này; nhưng nó không thể được đánh đồng với, cũng không đồng nghĩa với những từ khác.

Thuật ngữ này thường được sử dụng tương quan đến những gì được xem là định kiến trong một nhóm thiểu số hoặc bị khuất phục, như trong khái niệm phân biệt chủng tộc ngược. “Phân biệt chủng tộc ngược” là một khái niệm thường được sử dụng để mô tả những hành vi phân biệt đối xử hoặc thù địch với những thành viên của một tổ chủng tộc hoặc sắc tộc thống trị trong lúc ủng hộ những thành viên của những nhóm thiểu số.[50][51] Khái niệm này đã được sử dụng đặc biệt ở Hoa Kỳ trong những cuộc tranh luận về các chính sách có ý thức màu sắc (như hành vi khẳng định) nhằm khắc phục sự bất bình đẳng chủng tộc.[52] Những người vận động vì quyền lợi của những dân tộc thiểu số thường bác bỏ khái niệm phân biệt chủng tộc ngược.[53] Các học giả cũng thường định nghĩa phân biệt chủng tộc không riêng gì về định kiến cá nhân, mà còn về mặt cấu trúc quyền lực bảo vệ quyền lợi của văn hóa thống trị và chủ động phân biệt đối xử với các dân tộc thiểu số. [50][51] Từ quan điểm này, trong lúc các thành viên của các dân tộc thiểu số hoàn toàn có thể có thành kiến với những thành viên của nền văn hóa cổ truyền truyền thống thống trị, họ thiếu sức mạnh chính trị và kinh tế tài chính để chủ động đàn áp họ, và do đó họ không thực hành thực tế “phân biệt chủng tộc”. [1][50] [54]

4 đại chủng tộc trên thế giới

Nguồn gốc[sửa | sửa mã nguồn]

Christoph Meiners, một học giả tại Đại học Göttingen văn minh lúc bấy giờ, là người đề xướng thuật ngữ Mongolian để chỉ chủng tộc vào năm 1785. Meiners chia nhân loại thành hai chủng tộc mà ông gọi là “chủng da trắng” và “chủng Mông Cổ”, theo đó nhận định rằng người da trắng xinh xắn còn người Mông Cổ “yếu đuối cả về thể xác lẫn tinh thần, xấu xí và thiếu đức hạnh”.[8]:34

Người đồng môn có ảnh hưởng hơn của Meiners, Johann Friedrich Blumenbach, đã mượn thuật ngữ Mongolian để sử dụng trong hệ thống phân loại người thành năm chủng tộc trong ấn bản sửa đổi năm 1795 của cuốn sách De generis human varietate nativa (Về sự phong phú tự nhiên của loài người). Khái niệm năm chủng tộc của Blumenbach đã làm nảy sinh học thuyết khoa học về phân biệt chủng tộc (scientific racism), song những lập luận của ông về cơ bản thì phản đối chủ nghĩa phân biệt chủng tộc,[9] bởi lẽ ông nhấn mạnh vấn đề rằng nhân loại nhìn chung là một loài duy nhất,[10] và chỉ ra rằng sự biến hóa từ chủng tộc này sang chủng tộc khác chậm đến mức sự khác biệt giữa những chủng tộc do ông trình diễn còn “rất tùy tiện”.[11] Theo quan niệm của Blumenbach, chủng Mông Cổ gồm có các dân tộc bản địa sống ở châu Á hướng phía đông sông Ob, biển Caspi và sông Hằng, ngoại trừ người Mã Lai thuộc một đại chủng khác theo quan điểm của ông. Trong số các dân tộc bản địa bên phía ngoài châu Á, ông có gộp thêm “người Eskimo” ở Bắc Mỹ, người Phần Lan và Người Sami ở châu Âu, vào nhóm này.[12]

Trong bối cảnh học thuyết chủng tộc khoa học[sửa | sửa mã nguồn]

Các cuộc đàm đạo học thuật về chủng tộc ở phương Tây thế kỷ XIX ra mắt trên bối cảnh của cuộc tranh luận Một trong những người dân dân theo học thuyết độc ngành (monogenism cho rằng tất cả loài người dân có cùng một tổ tiên chung) và những người theo học thuyết đa ngành (polygenism cho rằng các chủng tộc không giống nhau thì có tổ tiên khác nhau). Những người theo thuyết monogenism dựa lập luận của mình theo câu chuyện Ađam và Eva trong Kinh thánh hoặc dựa vào các nghiên cứu phi tôn giáo. Vì polygenism phóng đại sự độc lạ nhận thức được nên nó rất phổ biến so với những người dân theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng, nhất là trong giới chủ nô ở Mỹ.[14]

Nhà sinh vật học người Anh Thomas Huxley, một người rất ủng hộ học thuyết Darwin và monogenism, đã chế giễu quan điểm của những người theo chủ nghĩa polygenism vào năm 1865: “Nhiều kẻ tưởng rằng loài người giả định của chúng được tạo nên ở nơi ta tìm thấy chúng… người Mông Cổ từ Đười ươi”.[15]

Trong thế kỷ XIX, nhiều quan điểm hoài nghi rằng liệu người Mỹ bản địa hay người Mã Lai có nên được đem vào nhóm Mongolian hay Mongoloid hay không. Ví dụ, DM Warren vào năm 1856 đã sử dụng một định nghĩa hẹp không bao gồm chủng tộc “Mã Lai” hoặc “Mỹ”,[16] trong lúc Huxley (1870)[17] và Alexander Winchell (1881) gộp khắp cơ thể Mã Lai và người Mỹ địa phương vào.[18] Năm 1861, Isidore Geoffroy Saint-Hilaire thêm người Úc thành cận chủng (subrace) của chủng Mongoloid.[19]

Trong cuốn Essai sur l’inégalité des races humaines (, xuất bản 1853–55), sau này gây ảnh hưởng lên Adolf Hitler, nhà quý tộc Pháp Arthur de Gobineau đã định nghĩa ba chủng tộc mà ông gọi là “trắng”, “đen” và “vàng”. “Chủng tộc da vàng” của ông, tương ứng với “chủng tộc Mongoloid” của những tác giả khác, gồm có “các nhánh Altai, Mông Cổ, Phần Lan và Tartar”.[20][21] Ông coi “chủng tộc da trắng” là vượt trội, khẳng định “chủng tộc da vàng” hoàn toàn có thể chất và trí tuệ tầm thường nhưng có thiên hướng chủ nghĩa vật chất cực kỳ mạnh mẽ cho phép họ đạt được những thành quả nhất định.[22]:100

Theo Meyers Konversations-Lexikon (1885–90), những dân tộc bản địa thuộc chủng Mongoloid bao gồm Bắc Mông Cổ, Trung Quốc & Đông Dương, Nhật Bản & Hàn Quốc, Tây Tạng & Miến Điện, Mã Lai, Polynesia, Maori, Micronesia, Eskimo và thổ dân châu Mỹ.[23]

Năm 1909, một map được xuất bản dựa trên phân loại chủng tộc ở Nam Á bởi Herbert Hope Risley đã phân loại cư dân của Bengal và những vùng Odisha là người Mongolo-Dravidia, những người dân có nguồn gốc Mongoloid lẫn Dravidia.[24] Tương tự vào năm 1904, Ponnambalam Arunachalam công bố người Sinhalese ở Sri Lanka là một dân tộc có nguồn gốc chủng tộc hỗn hợp Mông Cổ lẫn Mã Lai, kể cả Ấn-Arya, Dravidia và Vedda.[25] Howard S. Stoudt trong cuốn The Physical Anthropology of Ceylon (Nhân học viên học của Ceylon) (1961) và Carleton S. Coon trong cuốn The Living Races of Man (1966) đã phân loại người Sinhalese có một phần Mongoloid.[26][27]

Nhà nhân học sinh học người Đức Egon Freiherr von Eickstedt, một người ủng hộ có ảnh hưởng tác động của Rassenkunde (nghiên cứu chủng tộc) thời Đức Quốc xã, đã phân loại người Nepal, Bhutan, Bangladesh, Đông Ấn, những vùng Đông Bắc Ấn Độ, tây Myanmar và Sri Lanka là chủng Đông Brachid, thuật ngữ để đề cập đến những người dân có nguồn gốc hỗn hợp Indid và Nam Mongolid.[28] Eickstedt cũng phân loại người dân trung bộ Myanmar, Vân Nam, miền nam Tây Tạng, Thái Lan và một phần của Ấn Độ là chủng Palaungid bắt nguồn từ tên của người Palaung ở Myanmar. Ông cũng phân loại người Miến Điện, Karen, Kachin, Shan, Sri Lanka, Tai, Nam Trung Quốc, Munda và Juang là “hỗn hợp” với kiểu hình Palaungid.[29]

Năm 1950, UNESCO đọc công bố của mình về Câu hỏi Chủng tộc. UNESCO lên án toàn bộ những hình thức phân biệt chủng tộc, nêu tên “học thuyết bất bình đẳng loài người và chủng tộc”[30]:1 là một trong số các nguyên nhân của Chiến tranh thế giới thứ hai và yêu cầu thay thế sửa chữa thuật ngữ “chủng tộc” (race) bằng “các nhóm dân tộc” (ethnic groups) vì “sai sót nghiêm trọng … được đảm bảo bởi thói quen khi thuật ngữ “chủng tộc” được sử dụng trong hội thoại hằng ngày”.[30]:6

Nguồn gốc các chủng tộc của Coon[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà nhân chủng học người Mỹ Carleton S. Coon đã công bố cuốn bị tranh cãi gay gắt[31]:248 vào năm 1962. Coon chia Homo sapiens thành 5 nhóm: Bên cạnh Caucasoid, Mongoloid và Australoid, ông còn ghi nhận hai đại chủng khác phân bố ở Châu Phi cận Sahara: Capoid và Congoid.

Coon cho rằng Homo erectus đã tách thành năm chủng tộc hay phân loài (subspecies) khác nhau. “Homo Erectus tiếp sau này đã tiến hóa thành Homo Sapiens không chỉ một lần mà đến năm lần, mỗi lần tạo ra một phân loài, sống trên chủ quyền lãnh thổ riêng của chúng, vượt ngưỡng từ trạng thái tàn bạo sang trạng thái khôn ngoan.”[32]

Vì Coon tuân theo những chiêu thức nhân học viên học truyền thống, dựa vào những đặc thù hình thái chứ không dựa vào di truyền học mới nổi để phân loại loài người, nên cuộc tranh luận về cuốn sách này “được xem như thể hơi thở ở đầu cuối của một chiêu thức luận khoa học đã lỗi thời và sẽ sớm bị thay thế.”[31]:249[33]

Sự bác bỏ của khoa học hiện đại[sửa | sửa mã nguồn]

Trên thực tế, không còn sự phân biệt rõ ràng giữa các nhóm chủng tộc mà Blumenbach và tiếp sau đây là Charles Darwin khẳng định (Darwin tuy là nhà khoa học kiệt xuất có đóng góp lớn cho ngành sinh học tiến hóa, tuy nhiên một số ít nhận định và đánh giá của ông đã lỗi thời ví như khái niệm chủng tộc người trong cuốn The Descent of Man).[34]

Với các dữ liệu mới từ sự tăng trưởng của ngành di truyền học hiện đại, khái niệm chủng tộc theo nghĩa sinh học (dựa vào màu da, sắc mắt để phân loại con người chứ không hẳn di truyền) phải bị vô hiệu bỏ hoàn toàn. Các yếu tố với khái niệm này là như sau: “không hữu ích hoặc không thiết yếu trong nghiên cứu”,[35] những nhà khoa học không thể chấp thuận chấp thuận đồng ý về định nghĩa của một chủng tộc được đề xuất nhất định, và họ thậm chí còn không thể đồng ý về số lượng chủng tộc xuất hiện trên Trái Đất, có không ít quan điểm cho rằng loài người có tới hơn 300 “chủng tộc”.[35] Ngoài ra, dữ liệu hiện có về gien người không nhất quán với khái niệm tiến hóa phân nhánh[36] hay khái niệm về “quần thể rời rạc, khác biệt hoặc tĩnh tại về mặt sinh học”.[3]

Ý kiến chung của khoa học hiện tại[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi thảo luận về những tiêu chí khác nhau được sử dụng trong sinh học để xác lập phân loài hoặc chủng tộc, Alan R. Templeton Tóm lại vào năm năm nay rằng: “Câu vấn đáp cho thắc mắc liệu chủng tộc có sống sót ở loài người hay là không rất rõ ràng ràng và tường minh: không.”[37]:360

Châu á có những chủng tộc nào

Dân cư[sửa | sửa mã nguồn]

Theo niên giám thống kê năm 2005 thì tổng số dân của châu Á là 3,92 tỉ người[14], tỷ lệ trung bình (không tính phần dân cư thuộc liên bang Nga) là 124 người/km² hoặc 86,1 người/km² (nếu tính cả Nga). Tuy nhiên sự phân bổ dân cư trên lục địa rất không đồng đều. Có một số ít nước tỷ lệ dân cư rất cao như Nhật Bản: 336,1, Ấn Độ: 341,2, Bangladesh: 1.045[15], Singapore: 6425,3. Trong khi đó nhiều khu vực dân cư vô cùng thưa thớt như Mông Cổ: 1,7, Kazakhstan: 5,7, Ả Rập Xê Út: 12. Đặc biệt, ở nhiều vùng to lớn như Bắc Siberi, sơn nguyên Tây Tạng, bồn địa Tarim… hầu như không còn người ở. Sự phân bố dân cư nói trên cho ta hiểu được điều kiện thuận lợi hoặc khó khăn so với những vùng đó.

Về sự ngày càng tăng dân số, đại bộ phận những nước châu Á có tỉ lệ ngày càng tăng tự nhiên khá cao. Theo số liệu thống kê năm 2005, tỉ lệ gia tăng dân số của châu Á là 1,3%, trong khi đó ở một số nước thì tỉ lệ đó tương đối cao như Pakistan: 2,4%, Yemen: 3,3%, Palestin: 3,5%[16]…

Về trình độ đô thị hóa, nhìn chung không đều giữa những nước. Nếu tính về số lượng những đô thị lớn thì châu Á đứng đầu thế giới. Có 15 thành phố trên 15 triệu dân và hơn 100 thành phố có số dân trên 1 triệu người, tuy nhiên tỉ lệ dân sống ở đô thị ở châu Á chỉ mới đạt 50%.

Thành phần chủng tộc[sửa | sửa mã nguồn]

Cư dân châu Á thuộc 3 chủng tộc lớn trên thế giới. Đó là:

  • Tiểu chủng tộc Mongoloid phương Bắc gồm dân cư vùng Siberi và phần Bắc vùng Nội Á, gồm có người Siberi (người Eskimo, người Evanks), người Mông Cổ, Mãn Châu, Nhật Bản, Triều Tiên và Bắc Trung Quốc. Ngoài những đặc thù của người Mongoloid nói chung, người Mongoloid phương Bắc còn tồn tại tầm vóc cao hơn nữa và nước da sáng hơn.
  • Tiểu chủng tộc Mongoloid phương Nam gồm người Nam Trung Quốc và những nước Đông Nam Á. Tiểu chủng tộc được hình thành do sự hòa huyết giữa người Mongoloid với những người Australoid. Vì thế họ có da màu vàng sậm, cánh mũi rộng, môi hơi dày và hàm hơi vẩu.

Các vương quốc và vùng lãnh thổ[sửa | sửa mã nguồn]

Tên quốc gia (vùng lãnh thổ),diện tíchDân sốMật độ dân sốThủ đô
Trung Á:
2.346.92713.472.5935,7Astana
198.5004.822.16624,3Bishkek
143.1006.719.56747,0Dushanbe
488.1004.688.9639,6Ashgabat
447.40025.563.44157,1Tashkent
Đông Á:
9.584.4921.284.303.705134,0Bắc Kinh
1.0927.303.3346.688,0
377.835126.974.628336,1Tokyo
25461.83318.473,3
1.565.0002.694.4321,7Ulaanbaatar
120.54022.224.195184,4Bình Nhưỡng
98.48048.324.000490,7Seoul
35.98022.548.009626,7Đài Bắc
Bắc Phi:
63.5561.378.15921,7Cairo
Bắc Á:[22]
13.115.20039.129.7293,0Moskva
Đông Nam Á:
5.770350.89860,8Bandar Seri Begawan
181.04012.775.32470,6Phnom Penh
1.919.440231.328.092120,5Jakarta
236.8005.777.18024,4Vientiane
329.75022.662.36568,7Kuala Lumpur
678.50042.238.22462,3Yangon (Rangoon)
300.00084.525.639281,8Manila
6934.452.7326.425,3Singapore
514.00062.354.402121,3Bangkok
15.007952.61863,5Dili
329.56081.098.416246,1Hà Nội
Nam Á:
647.50027.755.77542,9Kabul
144.000133.376.684926,2Dhaka
47.0002.094.17644,6Thimphu
3.064.8981.045.845.226341,2New Delhi
1.648.00066.622.70440,4Tehran
300320.1651.067,2Malé
140.80025.873.917183,8Kathmandu
803.940147.663.429183,7Islamabad
65.61019.576.783298,4Colombo
Tây Á:
29.8003.330.099111,7Yerevan
41.3703.479.12784,1Baku
665656.397987,1Manama
Bản mẫu:Country data Kypros Kypros[25]9.250775.92783,9Nicosia (Lefkoşa)
3631.203.5913.315,7Gaza
20.4602.032.00499,3Tbilisi
437.07224.001.81654,9Baghdad
20.7706.029.529290,3Jerusalem
92.3005.307.47057,5Amman
17.8202.111.561118,5Thành phố Kuwait
10.4003.677.780353,6Beirut
5.500365.00066,4Thành phố Nakhchivan
212.4602.713.46212,8Muscat
11.437793.34169,4Doha
1.960.58223.513.33012,0Riyadh
185.18017.155.81492,6Damas
756.76857.855.06876,5Ankara
82.8802.445.98929,5Abu Dhabi
5.8602.303.660393,1
527.97018.701.25735,4Sanaá
Tổng cộng44.309.9783.816.775.64286,1

Tình hình sử dụng tài nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

Hơn bất kỳ một lục địa nào khác trên Trái Đất, châu Á có điều kiện kèm theo tự nhiên phong phú và nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên thế giới. Với điều kiện kèm theo đó, châu Á là cái nôi hình thành phần lớn những chủng tộc loài người đầu tiên, là nơi Open các nền văn minh sớm nhất có thể thế giới. Chính do quy trình tăng trưởng đó mà vạn vật thiên nhiên trên châu Á được con người khám phá và sử dụng sớm nhất. Trong quá trình khám phá và sử dụng thiên nhiên, tổ tiên của những dân tộc sống trên lục địa này đã thuần hóa được hàng loạt những cây cối và vật nuôi, khiến cho nghề trồng trọt và chăn nuôi tăng trưởng không ngừng. Bởi vậy, ngay từ thời cổ đại, nhiều TT nông nghiệp lớn được hình thành và cũng từ đó, hình thành những trung tâm phát sinh cây trồng của thế giới. Theo các tài liệu, trong những 10 TT phát sinh cây trồng của quốc tế thì có đến 6 TT nằm trên châu Á, phù phù hợp với những vùng có nền văn minh tăng trưởng sớm. Đó là những vùng Địa Trung Hải với lúa mì, yến mạch, đậu Hà Lan, bạc hà, nguyệt quế, ôliu và 1 số ít cây thực phẩm như bắp cải, tỏi tây, hành tây…; vùng Tiền Á nối sát với những vương quốc cổ đại như Sumer, Assyria cùng nhiều chủng loại lúa mì, đại mạch, hạnh nhân, thuốc phiện, hồi hương, cà rốt…; vùng Trung Á với lúa mì, đậu xanh, cây ăn quả như lê, nho, táo…; vùng Ấn Độ với những cây cối nhiệt đới gió mùa như lúa gạo, đậu ván, cà tím, dưa chuột, mía, thốt nốt, cam, quýt…; vùng Đông Nam Á là quê nhà của những loại cây ăn quả nhiệt đới như chuối, mít, bưởi, sầu riêng, măng cụt, dừa… đồng thời cũng là TT phát sinh cây lúa gạo; vùng Trung Quốc được nhận định rằng là trung tâm nông nghiệp cổ đại lớn nhất quốc tế với không ít loài cây trồng phong phú bao gồm cả cây nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới.

Như vậy, giới thực vật tự nhiên được con người phát hiện, sử dụng và thuần hóa ở một mức độ cao. châu Á còn phân phối cho thế giới hầu hết nhiều chủng loại vật nuôi cơ bản lúc bấy giờ như trâu, bò, lợn, gà, chó, mèo… Tổ tiên của những dân tộc trên châu Á đã tìm ra những giải pháp tốt nhất có thể để sử dụng và bảo vệ những nguồn tài nguyên như làm ruộng bậc thang, tưới nước, giữ nước với những khu công trình cấp nước, dẫn nước và chọn gieo trồng lúa nổi trong những đầm lầy bị ngập nước sâu vào mùa lũ. Những biện pháp trên có tác dụng tích cực trong việc sử dụng và bảo nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tuy nhiên do quy trình khai thác lâu bền hơn và thiếu cơ sở khoa học, ở nhiều vùng vạn vật thiên nhiên bị hết sạch và thậm chí còn không còn khả năng sử dụng được nữa như các vùng núi Tây Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc… Cho đến nay, tài nguyên rừng ở nhiều nước gần như hết sạch hoàn toàn. Ví dụ, độ che phủ rừng ở Tây Nam Á nay chỉ từ 1,6%, ở Trung Quốc không đầy 10% trong lúc độ che phủ rừng trung bình của quốc tế là 32%[30].

Việc khai thác nguồn tài nguyên ngày nay được triển khai khắp nơi trên lục địa, đồng thời đối tượng người tiêu dùng và diện khai thác đang ngày càng được lan rộng ra cho tất cả mọi thành phần tự nhiên, do vậy cảnh quan nguyên sinh còn sót lại rất ít, chỉ còn một số ít vùng rừng xích đạo ẩm thường xanh ở Đông Nam Á, rừng lá kim ở Siberi, những vùng đồng rêu-rừng, đồng rêu và hoang mạc cực ở phía Bắc, các vùng núi cao hiểm trở Himalaya, Pamir, Tây Tạng, Thiên Sơn… là chưa bị con người khai phá. Phần lớn diện tích quy hoạnh chủ quyền lãnh thổ đã được khai thác để trồng trọt, chăn nuôi và thực thi những hoạt động giải trí khác để trồng trọt, chăn nuôi và tiến hành những hoạt động khác với không ít hình thức và mức độ khác nhau nhưng nhìn chung có mấy đặc thù đáng quan tâm là:

Tất cả những đặc thù nói trên đã cho chúng ta biết tính chất phong phú, muôn vẻ và những thành tựu to lớn trong việc sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên trên lục địa. Ngày nay, việc cải tạo, hồi sinh và bảo vệ nguồn tài nguyên là vấn đề rất là quan trọng trong quy trình tăng trưởng kinh tế tài chính ở mỗi nước, nhất là ở những nước mà nguồn tài nguyên đã được sử dụng và tìm hiểu và khám phá lâu đời.

Trong các chủng tộc trên thế giới chủng tộc không có ở châu á là

Thuật ngữ ” pogrom ” trở nên phổ cập trong tiếng Anh sau lúc một làn sóng bạo loạn chống Do Thái quy mô lớn quét qua miền tây nam Đế quốc Nga vào năm 1881 – 1884. Một làn sóng pogroms đẫm máu hơn đã nổ ra vào năm 1903 -1906, khiến ước tính 2.000 người Do Thái thiệt mạng. Vào đầu thế kỷ 20, hầu hết người Do Thái châu Âu sống trong cái gọi là Pale of Scharge (khu định cư), biên giới phía Tây của Đế quốc Nga gồm có thời nay là những quốc gia Ba Lan, Litva, Bêlarut và những vùng lân cận. Nhiều người pogroms đã tham gia Cách mạng năm 1917 và Nội chiến Nga sau đó, ước tính khoảng chừng 70.000 đến 250.000 người Do Thái dân sự đã biết thành giết trong trên khắp Đế quốc Nga cũ; số trẻ mồ côi Do Thái vượt quá 300.000.[77][78]

Phân biệt chủng tộc bên trong Nga là một hiện tượng hậu Liên Xô đã tăng lên đều đặn trong thập kỷ qua. Trong những năm 2000, những nhóm phát xít mới ở Nga đã tiếp tục tăng thêm gồm có hàng trăm ngàn người.[79] Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc so với cả công dân Nga (dân tộc Kavkaz, người địa phương Siberia và Viễn Đông Nga, v.v.) và những công dân Nga gốc Phi, Trung Á, Đông Á (Việt Nam, Trung Quốc, v.v.) và Châu Âu (Ukraina, v.v.) là một yếu tố ngày càng tăng.[80]

Một cuộc thăm dò dư luận của Pew Global đã cho chúng ta biết 25% người Nga có cái nhìn không ưa chuộng với những người Do Thái.[81] Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc so với người Trung Á được cho là phổ biến.[cần dẫn nguồn]

Việt nam thuộc chủng tộc nào

  1. ^ Số công dân Việt Nam lúc bấy giờ tại Đài Loan (với giấy phép cư trú hợp lệ) là 215.491 tính đến 30 tháng bốn năm 2022 (127.033 nam, 88.458 nữ).[10] Số công dân Việt Nam có giấy phép cư trú hợp lệ ở Đài Loan (bao gồm cả những người dân hiện không ở Đài Loan) là 240.986 tính đến 30 tháng bốn năm 2022 (140.372 nam, 100.614 nữ).[11] Số phối ngẫu ngoại bang gốc Việt ở Đài Loan là 111.529 tính đến tháng 4 năm 2022 (2.383 nam, 109.146 nữ).[12] Theo Bộ Nội chính Trung Hoa Dân Quốc, từ thời điểm năm 1993 đến năm 2021, có 94.015 công dân Việt Nam đã nhập quốc tịch Trung Hoa Dân Quốc.[13] Tính tới năm 2014, khoảng chừng 70% cô dâu Việt Nam đã có quốc tịch Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc),[14] trong đó có nhiều người thôi quốc tịch Việt Nam để nhập tịch Đài Loan.[15]
    Theo Đài Tiếng nói Việt Nam, vào năm 2014, ở Đài Loan có khoảng 200.000 trẻ nhỏ lai có mẹ là người Việt và cha là người Đài Loan.[16] Trong đó, theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục Đài Loan, năm 2020 có 108.037 con em của người Việt đang học tập ở những cơ sở giáo dục ở Đài Loan (5.168 ở bậc mầm non, 25.752 ở bậc tiểu học, 22.462 ở bậc trung học, 33.430 ở bậc trung học phổ thông, và 21.225 ở bậc đại học/cao đẳng),[17] giảm 2.000 người so với năm trước đó, 110.176 người vào năm 2019 (6.348 ở bậc mầm non, 29.074 ở bậc tiểu học, 27.363 ở bậc trung học, 32.982 ở bậc trung học phổ thông, và 14.409 ở bậc đại học/cao đẳng).[18]
  2. ^ Số liệu này chỉ gồm có người Kinh quốc tịch Việt Nam ở Trung Quốc Đại lục, không gồm có người Kinh (Trung Quốc), người Việt ở Hong Kong, Ma Cao và Đài Loan.
  3. ^ dữ liệu này chỉ gồm có người Kinh (Trung Quốc)

Đặc điểm của chủng tộc ơ-rô-pê-ô-it

Xem thêm: Trà Shan Tuyết Giá Bao Nhiêu – Trà Shan Tuyết Cổ Thụ Tác Dụng

Blog -